Over poepvrije dorpen en menstruatie-misverstanden #2

Zeeuwse Sharon Roose werkt voor Plan Nederland en wij gingen met haar in gesprek!
Wil je deel 1 nog eens lezen?? <<<klik hier>>>

Menstruatie
‘Menstruatie is een ander onderwerp waar de laatste tijd veel aandacht aan besteed wordt, en moet worden! Rondom de menstruatie bestaan in Afrika (maar ook in Azië en ook in Europa hoor) enorme en soms bizarre misverstanden. Zo wordt er gedacht dat als:

• Je in de tuin werkt tijdens de menstruatie de planten doodgaan.
• Je menstrueert je geslachtsrijp en volwassen bent ongeacht de leeftijd. Zo ontstaan kindhuwelijken.
• Je ongesteld bent, je onrein bent en dat je jezelf niet moet wassen.
• Je veel krampen hebt, dit opgelost kan worden door seks te hebben. Zo ontstaan er veel tienermoederschappen.

Verder ontbreekt het vaak aan goed maandverband. Als meisjes heftig ongesteld zijn, dan gaan ze niet naar school. Als dit iedere maand het geval is, is er een kans dat zij een onderwijsachterstand oplopen, waarna ze er helemaal de brui aan geven en stoppen met school.’
Jonge meisjes en vrouwen
‘Menstruatie is een onderwerp dat onder andere onder de aandacht wordt gebracht door middel van dramavoorstellingen aan de lokale bevolking. Plan richt zich in eerste instantie op de meisjes en jonge vrouwen, want zij hebben nu eenmaal een achterstand op de mannen. Maar Plan streeft een gedragsverandering na. Daar zijn de jongens en mannen ook bij nodig! De voorstellingen worden vaak druk bezocht, soms is er wel 300 man aanwezig. De voorstellingen zorgen altijd voor het nodige vertier, maar ook voor hevige discussies. Deze discussies worden dan weer aangegrepen om verder over dit onderwerp te praten en over eventuele gedragsveranderingen en het wegnemen van taboes.’
Maandverband
‘Op basisscholen (waar meisjes vaak tot hun 16^e naar toe gaan) worden in School Health Clubs of Girls Clubs met de meisjes besproken wat de opties zijn tijdens de menstruatie. Er kan gewoon maandverband worden gekocht, maar dit is vaak een dure optie. Soms worden er zelfs nog bananenbladeren of stukken matras gebruikt. Het maandverband kan ook zelf gemaakt worden. Dan wordt er uitgelegd hoe dat te doen en hoe dit verband kan worden  uitgewassen en worden gedroogd.’

Maandverband met subsidie
‘Plan werkt in Uganda samen met een lokaal bedrijf dat herbruikbaar maandverband produceert. Stel dat de kosten €5,- voor een maandverbandsetje bedraagt dan subsidieert Plan de helft, zodat de mensen er nog maar €2,50 voor hoeven te betalen. Maar de subsidie is tijdelijk, want doordat het bedrijf via Plan een grotere afzetmarkt krijgt (wij werken in gebieden waar niet alle bedrijven op een goedkope manier naar toe kunnen) kunnen zij meer produceren en gaat hun kostprijs omlaag. Aan het einde van het project moeten de kosten dan gelijk blijven voor de mensen, maar dan wel zonder de subsidie van Plan.’

Ik word gelijk getrakteerd op een demonstratie van de werking van dit verband, de Afripad. Zeeuwse Sharon knipt er eentje door midden. ‘Dit wilde ik al heel lang eens doen’ en er wordt water uit een flesje op het verband geschonken. Alleen het bekende reageerbuisje met blauwe vloeistof uit de reclame ontbreekt nog.

Ik wil graag ook naar jouw persoonlijke rol kijken. Ik heb inmiddels wel door dat je een druk bestaan moet leiden met deze baan.
‘Ja, het is inderdaad erg divers en zeer onregelmatig. Ik werk vijf dagen in de week, waarvan ik er twee thuis mag werken. Het ene deel van mijn baan bestaat echt uit kantoorwerk. Ik schrijf bijvoorbeeld jaarrapporten, ben bezig met de financiële controle en heb contact met bijvoorbeeld Buitenlandse Zaken in Den Haag. Daarnaast heb ik dan de reizen naar het buitenland.
Ah, de Planvakanties!
‘Ja, tuurlijk!’ zegt ze op sarcastische toon.
‘Zo een reis bereid je eerst goed voor, dan heb je de reistijd van 11 á 12 uur. Als je op de plaats van bestemming bent, werk je lange dagen. Je bent samen met collega’s in het hotel, dus vaak zit je tijdens het ontbijt automatisch allerlei zaken te bespreken. Stel dat je om half zeven ’s avonds terug bent in het hotel, dan spreek je af om over een half uurtje of drie kwartier weer samen te gaan eten en praat je verder over het werk. Alleen op pad gaan als (blanke) vrouw doe je uit veiligheidsoverwegingen niet overal. Zo een dag is trouwens slopend, dus je bent blij als je naar bed kunt. De volgende dag volgt er weer zo een dag.’

Je krijgt dus weinig te zien van het land waar je bent?
‘Ja, de hotelkamers!’ zegt Sharon lachend. ‘Natuurlijk zien we als we onderweg zijn met de auto mooie natuur. Giraffes of olifanten bijvoorbeeld. Maar tijd om ‘de toerist uit te hangen’ is er gewoon niet of je hebt er de puf niet voor. Heel soms pak ik wel eens een paar extra dagen om ergens rond te kunnen kijken. En laatst toen we op doorreis waren in Uganda hebben we een stop gemaakt bij een Nationaal Park. Dit lag op de route, we hebben er toestemming voor gevraagd bij Plan en zelf helemaal bekostigd ook voor onze chauffeur. De Plan auto’s mogen overigens in verband met gevaarlijke situaties niet in het donker rijden.’
Ben je zelf al eens in gevaarlijke situaties terechtgekomen?
‘Je maakt het wel mee dat er een beroving plaatsvindt. Een andere keer raakten we met onze Plan auto betrokken bij een aanrijding. Daar sta je dan als groepje blanke mensen, terwijl er steeds meer lokale bevolking bij komt staan. Locals die ervan overtuigd waren dat wij schuld hadden aan het ongeluk. Pfff, je zou zo gelyncht kunnen worden. Van Plan krijgen we overigens altijd een veiligheidsbriefing voor we op reis gaan. Wat de gevaren en risico’s zijn en hoe we hier mee om dienen te gaan.’

Is jouw vriendin al eens mee geweest met jou op veldreis?
‘Nee, nog niet. We hebben het er wel over gehad, maar zo gemakkelijk gaat dat niet. Plan is verantwoordelijk voor alle mensen die meegaan op reis, dus zij moeten akkoord gaan. Bovendien staat in landen zoals Uganda de doodstraf op homoseksualiteit. Mijn vriendin zou dan meereizen als ‘gewone vriendin’. Onze positie als stel is nog lastig in deze landen. Sommigen zeggen juist dat ik een lans zou moeten breken. Ik weet niet zeker dat mijn directe collega’s het daar zouden accepteren. Maar ik ben bang dat het mijn positie en de contacten die ik heb opgebouwd zou ondermijnen. Hierdoor kan ik mijn werk minder goed doen en dat is niet mijn bedoeling.’
Je hebt een ontzettend veelzijdige baan, heb je nog wensen voor de toekomst?
‘Toevallig had ik het hier laatst over met mijn collega, een professor van 85 jaar. Ik heb plannen gehad om te gaan werken bij Unicef, in New York of in Afrika. Unicef is toch de grootste ter wereld en onderdeel van de Verenigde Naties. Zij doen ook veel op het gebied van WASH over de hele wereld. In Nederland zijn natuurlijk ook organisaties waar ik zou kunnen solliciteren. Maar ik denk dat ik dan hetzelfde soort werk blijf doen.’
‘Daarnaast ben ik tevreden bij Plan. Het is voor Nederlandse begrippen een grote organisatie. Ik heb veel vrijheid en ben in wezen mijn eigen baas binnen de organisatie. Binnen Plan zou het een logische stap zijn om een jaar of langer in het buitenland te werken. Uiteraard zou ik dan samen met mijn vriendin willen gaan. Maar het idee dat je je relatie dan redelijk geheim moeten houden vind ik niet echt fijn. Dan word je toch enorm beperkt in je vrijheid, je relatie en ook in de persoon die je bent.’
‘Uiteraard speelt de gedacht om in het ‘gewone bedrijfsleven’ of een andere sector te gaan werken wel eens door mijn hoofd. Financieel zou ik daar wellicht beter van worden. Toch zie ik me daar nu nog niet werken, weer terug in die pantalon.’
En de politiek?
‘Eh… Laten we het er op houden dat ik daar nu nog iets te direct en te licht ontvlambaar voor ben.’
Dat kan bijna niet anders volgens mij bij iemand die zo gepassioneerd met haar werk bezig is. We raken niet uitgepraat, Sharon is zo enthousiast!

Als laatste… Wat kunnen wij zelf als lezeressen van de ZeeuwZe doen? Ik moet zeggen dat ik na jouw verhaal geïnspireerd ben!
‘We zijn altijd opzoek naar vrijwilligers, zeker hier in de regio. Het is ongelofelijk wat voor werk deze vrijwilligers verzetten. Sommigen hebben er bijna een fulltime baan bij! Dit hoeft natuurlijk niet, vrijwilligerswerk is er in allerlei soorten en maten. Verder is er nog steeds de mogelijkheid om financieel te ondersteunen door middel van kindsponsoring of projectsponsoring. Zelf ben ik groot voorstander van het sponsoren van projecten. Zo sponsor je op een duurzame wijze en op breder vlak.’
Ik zou makkelijk veel langer met Sharon kunnen praten. Bescheiden en met veel humor zegt ze dat dit de reden is dat ze vaak alleen eindigt op verjaardagsfeestjes. Als ze eenmaal begint… Maar we breken ons gesprek na drie uur toch af. Het is een prachtige dag en Sharon vertrekt zo naar het strand voor een moment van welverdiende rust.
Op de website van Plan Nederland vind je nog meer mogelijkheden om Plan te ondersteunen. Plan staat inmiddels hoog in de transparantielijst voor goede doelen.
In 2013 is 89% besteed aan de doelstellingen, 7% aan het werven van baten, 3% aan kosten en administratie en 1% aan reserves en fondsen.